آنچه در این مقاله می‌خوانید:
بازاریابی یا مارکتینگ (Marketing)، فرآیندی گسترده است که تعریف آن در طول تاریخ تغییر کرده است. به زبان ساده، هر تماسی که برای انتقال پیام از کسب‌وکار شما به افراد بیرون از شرکتتان صورت می‌گیرد، بخشی از فرآیند بازاریابی تلقی می‌شود. در واقع با توجه تعریف کاتلر، بازاریابی دانش و هنر کشف، خلق و ارائه ارزش است که با هدف تامین نیازهای بازار هدف و دستیابی به سود انجام می‌شود.
درباره اینکه بازاریابی چیست، می‌توان ساعت‌ها بحث و گفتگو کرد؛ اما تاکنون به این موضوع فکر کرده‌اید که بازاریابی چه چیزی نیست؟
در این مطلب قصد داریم تا با بررسی پاسخ‌هایی که می‌توان به سؤال فوق داد، بیشتر با مفهوم بازاریابی آشنا شویم. از شما دعوت می‌کنیم تا پایان با ما همراه باشید.
۳ دیدگاه مهم درباره آنچه بازاریابی نیست
در یک مطالعه پژوهشی، از بازاریابان حرفه‌ای و باتجربه پرسیده شد که بازاریابی چه چیزی نیست؟ پاسخ‌هایی مختلفی از سوی این افراد به سؤال داده شد. در رویکردی کلی می‌توان پاسخ‌های ارائه شده را در قالب دیدگاه‌های زیر دسته‌بندی کرد که عبارت‌اند از:
۱. بازاریابی، فروش نیست.
خیلی اوقات در شرکت‌های مختلف واحد فروش (Selling) و بازاریابی (Marketing) با هم تجمیع می‌شوند. همین موضوع باعث شده تا برخی افراد تصور کنند فروش زیرمجموعه بازاریابی است، اما این موضوع صحیح نیست و فروش و بازاریابی دو واحد مختلف با فعالیت‌ها و شرح وظایف مجزا هستند.
بازاریابی به دنبال ارتقای آگاهی مخاطبان از برند، خدمات یا محصولات شرکت‌ها است و این در حالی است که واحد فروش وظیفه دارد تا مشتریانی دست به جیب و واقعی برای شرکت‌ها ایجاد کند.
هر چند که نتیجه کار بازاریابی منجر به افزایش فروش نیز می‌شود، اما در عمل بین این دو بخش تفاوت وجود دارد.
برای درک بهتر تفاوت میان بازاریابی و فروش، بد نیست به موضوع زیر اشاره کنیم:
تفاوت در فرآیندهای بازاریابی و فروش
بازاریابی با هدف ایجاد آگاهی پیرامون برند، محصولات یا خدمات برای مشتریان جدید یا قبلی فعالیت می‌کند. بازاریابی به شفاف‌ترین حالت ممکن نشان می‌دهد که محصولات یا خدمات شرکت‌ها چیست. علاوه بر آن جامعه مخاطب واقعی محصولات یا خدمات نیز در طی فرآیند بازاریابی شناسایی می‌شود.
بخش فروش به دنبال طراحی برنامه‌ای است که به کمک آن مشتریان بالقوه شناسایی شده را به مشتریان واقعی تبدیل کند. بنابراین واحد فروش معمولا با کسانی که هیچ‌گونه آگاهی از برند‌ها ندارند، مواجه نمی‌شود. واحد فروش در تعاملی سازنده با مشتریان بالقوه دغدغه‌های آن‌ها را برطرف کرده و آن‌ها را برای خرید متقاعد می‌کند.
۲. بازاریابی، برندینگ نیست.
اگر برندینگ را به عنوان نویسنده کتاب در نظر بگیریم، بازاریابی حکم ناشر کتاب را دارد. این مثال ساده شاید تصویر روشنی از نسبت بین بازاریابی و برندینگ در اختیار ما بگذارد. بازاریابی و برندینگ اهداف مشترکی را دنبال می‌کنند. وقتی صحبت از تفاوت‌های بین این دو می‌شود، به هیچ وجه به دنبال ایجاد تقابل بین آن‌ها نیستیم.
برندسازی همواره مرحله قبل از بازاریابی است. هویت برند شما به عنوان پایه و اساس تمام برنامه‌های بازاریابی تلقی می‌شود. به زبان ساده تا زمانی که یک لوگو معنادار و منحصربه‌فرد نداشته باشید، نمی‌توانید کمپین‌های بازاریابی تعریف کنید. علاوه بر آن وقتی لحن برند خود را مشخص نکنید، نمی‌توانید نحوه ارتباط‌گیری با مخاطب را در برنامه‌های تبلیغاتی تعیین کنید. برندینگ را می‌توان به جعبه ابزاری تشبیه کرد که تیم بازاریابی از آن برای حرکت در مسیر اهداف خود استفاده می‌کند.
هدف اصلی بازاریابی شناخت فرصت‌های مناسب برای افزایش فروش کسب‌وکارهاست. این در حالی است که برندسازی به دنبال ایجاد حس وفاداری در مشتریان است. کمپین‌های بازاریابی در شبانه‌روز پیش چشم افراد متعددی قرار می‌گیرند؛ اما این افراد تنها در صورتی جذب می‌شوند که دلیلی برای اعتماد کردن داشته باشند. برندسازی زمینه‌ساز ایجاد اعتماد به کسب‌وکارهاست. بار دیگر لازم است تأکید کنیم که برندینگ و بازاریابی رقیب یکدیگر نیستند؛ بلکه در کنار هم اهداف مشترکی را دنبال می‌کنند.
۳. بازاریابی تبلیغات نیست.
درست است که تبلیغات به عنوان بخشی ضروری از بازاریابی شناخته می‌شود، اما این موضوع صحیح نیست که از بازاریابی صحبت می‌کنیم، منظورمان تبلیغات به روش‌های گوناگون باشد؛ چراکه استراتژی‌های بازاریابی حلقه اتصال روش‌های تبلیغاتی هستند. به عبارت دیگر ابتدا استراتژی بازاریابی تدوین می‌شود سپس بر اساس آن، روش‌های بهینه تبلیغات انتخاب می‌شوند.
بازاریابی و تبلیغات در تضاد یا تقابل با یکدیگر قرار ندارند، اما بدیهی است تا زمانی که استراتژی‌های بازاریابی تدوین نشوند، نمی‌توان به اثربخش بودن برنامه‌های تبلیغاتی امیدوار بود. با توجه به اینکه تبلیغات نیازمند صرف بودجه‌های قابل توجهی است، لازم است حتما زمان کافی برای تدوین استراتژی بازاریابی در نظر گرفته شود.
کلام پایانی
در این مقاله سعی کردیم پاسخ‌هایی درباره این سؤال مهم که بازاریابی چه چیزی نیست، ارائه کنیم. امیدواریم نکاتی که در این مطلب مشاهده کردید، برای روشن شدن ابعاد فعالیت شما در جایگاه شغلی بازاریابی راهگشا باشند. سعی کنید دانش و آگاهی خود را در خصوص این موضوع پایه‌ای اما بسیار مهم ارتقا دهید. مرز باریکی بین بازاریابی و فعالیت‌های دیگری مانند برندینگ، فروش و تبلیغات وجود دارد که درک نادرست از آن‌ها باعث ایجاد اشتباهات زیادی می‌شود. به نظر شما به غیر از آنچه در اشاره کردیم، بازاریابی چه چیزهای دیگری نیست؟ نظرات خود را در این زمینه با ما در میان بگذارید.
بدون دیدگاه