آنچه در این مقاله می‌خوانید:
احتمالا شما هم این روزها کلمه هکسره به گوشتان خورده است و پیش خودتان گفته‌اید معنی هکسره چیست؟ شاید هم با آن آشنا بودید اما روش تشخیص آن را نمی‌دانستید. هکسره اسم ترکیبی‌ای است که برای یکی از غلط‌های املایی رایج در نظر گرفته شده است: جا‌به‌جا نوشتن «ه» و «کسره»!
در این مقاله قرار است قانون هکسره را یک بار برای همیشه توضیح دهیم و با معرفی چند روش ساده، آن را در ذهنمان ثبت کنیم.
هکسره چیست؟ توضیح هکسره به زبان ساده
هِکَسره ترکیب «ه» و «کسره» است که تبدیل به یک کلمه شده و برای اشتباه استفاده از این دو به کار می‌رود. یعنی چه؟ یعنی وقتی یک کلمه نیاز به کسره دارد، به اشتباه از «ه» استفاده کنیم یا برعکس.مثلا به جای عبارت «شاعرِ ادبیات فارسی»، بنویسیم: «شاعره ادبیات فارسی». در اینجا استفاده از «ه»، اشتباه است و به این غلط املایی می‌گویند: هکسره.
چطور تشخیص دهیم که کجا از «ه» و «کسره» استفاده کنیم؟ جواب این سوال را در ادامه به طور کامل توضیح خواهیم داد.
آموزش تشخیص هکسره؛ یک بار برای همیشه
حالا که متوجه شدیم هکسره چیست، به سراغ چند روش ساده برای تشخیص آن می‌رویم تا دیگر برای همیشه، این مورد را درست بنویسیم. این موارد را حتما با مثال‌های آورده شده بخوانید تا به طور کامل متوجه شوید.
آخر جمله‌ها «ه» می‌آید
اولین و راحت‌ترین راه حل که گاهی اوقات جواب درست را در اختیارتان می‌گذارد همین است: اگر کلمه آخر جمله آمده بود، نیاز به «ه» دارد.
مثلا:
✅ موتور علی جدیده.
❌ موتور علی جدیدِ.
«صفت و موصوف» و «مضاف و مضاف‌الیه» همیشه با کسره می‌آیند
راه حل دوم و همیشگی این است: هر وقت از صفت و موصوف یا مضاف و مضاف‌الیه استفاده کردید، نیاز به کسره دارید. این روش تبصره و قانونی ندارد و می‌توانید همین الآن و برای همیشه آن را توی ذهنتان ثبت کنید. به این کسره نقش‌نمای اضافه می‌گویند.
✅ کیفِ سبز من
❌ کیفه سبز من
✅ کتابِ علی
❌ کتابه علی
کلمه‌های معرفه «ه» می‌گیرند
تصور کنید دوستتان به شما بگوید پسری را دوست دارد؛ آیا متوجه می‌شوید چه کسی را می‌گوید؟ حالا اگر به دختری اشاره کند و بگوید: «اون دختره رو دوست دارم.» شما دقیقا می‌فهمید درباره چه کسی حرف می‌زند. به این کلمه‌ها معرفه می‌گویند؛ آن‌هایی که می‌دانیم دقیقا به چه چیزی اشاره می‌کنند. در انتهای کلمات معرفه از «ه» استفاده می‌کنیم و استفاده از کسره اشتباه است.
✅ اون خیابونه، خیلی شلوغه.
✅ اون خیابون خیلی شلوغه.
❌ اون خیابونِ خیلی شلوغه.
یک راه تشخیص: قرار دادن «است» به جای «ه»
اگر با روش‌های بالا نتوانستیم به جواب درستی برسیم، با این راهکار به سادگی جلوی غلط املایی هکسره را می‌گیریم. کافی است «ه» را برداریم و به جای آن از «کسره» استفاده کنیم؛ اگر جمله یا عبارت همچنان معنی قبل را می‌داد، می‌فهمیم که استفاده از «ه» درست بوده و اگر معنای خود را از دست داد، یعنی باید به جای «ه» از کسره استفاده می‌کردیم.
این کتاب خوبه: این کتاب خوب است. ✅ معنادار ✅ استفاده از «ه»
کتاب خوبِ کودک: کتاب خوب است کودک. ❌ معنادار ❌ استفاده از «ه»
دانشگاه انگلیس بهترینه. ✅ معنادار ✅ استفاده از «ه»
دانشگاه انگلیس بهترین جا برای تحصیل است. ❌ معنادار ❌ استفاده از «ه»
نکته: گاهی «ه» بخشی از خود کلمه است
تا اینجا در مورد کاربرد صحیح «ه» و «کسره» حرف زدیم اما فراموش نکنید بعضی از کلمات خودشان «ه» دارند. برای مثال حذف کردن «ه» از کلمه‌هایی مثل: پشه، چشمه، مزه و …، باعث از بین بردن معنی آن‌ها می‌شود.
تاثیر هکسره بر روی تبلیغات
وقتی یک برند یا کسب و کار در محتوا و تبلیغات خود از غلط املایی استفاده می‌کند، ممکن است اعتماد بخشی از مخاطبین خود را از دست بدهد. از آن‌جایی که این روزها حساسیت نسبت به هکسره زیاد شده است، استفاده از آن احتمالا بازخوردهای منفی بیشتری می‌گیرد.
نه تنها درست نوشتن هکسره که به طور کلی درست‌نویسی، می‌تواند اعتبار بیشتری برای خودتان یا برندتان به دست آورد.
در اینجا می‌توانید درباره شیوه درست‌نویسی محتوا بیشتر بخوانید.
بدون دیدگاه