الگوریتم Mobile First Index چیست؟ منظور از \”اولویت با نسخه موبایل\” چیست؟

سرعت تغییرات رو به جلو در دنیای مجازی و بستر اینترنت به حدی زیاد است که اگر تنها مدت کوتاهی از روند تحولات جا بمانیم، نتایج منفی بسیار زیادی برای ما به همراه خواهد داشت. کمتر از ده سال پیش، نه تنها در ایران بلکه در بسیاری از کشورها جهان نیز جستجوهای اینترنتی با رایانه‌ها یا لپ‌تاپ‌ها انجام می‌شد. در طول این ده سال ماجرا کاملاً دگرگون شده است. با ورود و فراگیر شدن موبایل‌های هوشمند، عملاً بسیاری از جستجوهای اینترنتی به کمک آنها انجام می‌شود. این تغییرات چه تاثیری در عملکرد سایت‌ها دارد؟ پاسخ به این سؤال، دقیقاً در قالب معرفی الگوریتم Mobile First Index گوگل می‌گنجد. در ادامه با ما همراه باشید تا بررسی کنیم شرکت گوگل چگونه خود را با این روند تحولی پرشتاب همگام می‌کند.

چند درصد از جستجوهای اینترنتی در سال 2021 با موبایل انجام می‌شود؟

قبل از پرداختن به معرفی الگوریتم Mobile First Index، درک تغییر رفتار کاربران مسئله ضروری‌تری به نظر می‌رسد. در سال 2011 تنها 6 درصد از جستجوهای اینترنتی در سطح دنیا با موبایل انجام می‌شد. این عدد با یک رشد بسیار سریع در بازه زمانی ده ساله، در سال 2021 به 56 درصد رسیده است. وقتی گفته می‌شود اعداد سخنگو هستند، دقیقاً منظور همین آماری است که مشاهده کردید. به نظر می‌رسد این روند رو به رشد جستجوهای موبایلی در آینده نیز ادامه داشته باشد.

این رشد سرسام‌آور در طول ده سال، چه اثری روی سایت‌ها و عملکرد موتور جستجوی گوگل گذاشته است؟

واقعیت این است که سایت‌ها در بستر وب در گذشته تماماً برای دسکتاپ طراحی و بهینه‌سازی می‌شدند. این مسئله موجب می‌شد که وقتی کاربری با موبایل وب‌گردی می‌کند، با سایت‌هایی مواجه شود که به هیچ عنوان برای موبایل بهینه‌سازی نشده‌اند. این اتفاق عملاً نارضایتی کاربران را به دنبال داشته و باعث خروج سریع آنها از سایت‌ها می‌شد.

گوگل به فکر راه چاره‌ای برای این چالش افتاد. در همین راستا پروژه‌ای در این شرکت تعریف شد که در سال 2018 به صورت رسمی به بار نشست. گوگل در این سال از الگوریتم Mobile First Index رونمایی کرد. این الگوریتم به دنبال شناسایی سایت‌هایی است که به صورت ریسپانسیو طراحی شده‌اند. به این ترتیب کاربران موبایل با جستجو در موتورهای جستجو با استفاده از دستگاه موبایل خود صرفاً سایت‌هایی را مشاهده می‌کنند که برای موبایل بهینه‌سازی شده‌اند. این راه‌حل گوگل عملاً تحولات گسترده‌ای را در حوزه طراحی سایت به دنبال داشته است.

نقش الگوریتم Mobile First Index چیست؟

گوگل با طراحی الگوریتم‌های جدید به دنبال ارائه پاسخ مناسب به تغییرات رفتاری کاربران خود است. وقتی رفتار کاربران از جستجو با رایانه به سمت موبایل تغییر می‌کند، گوگل نیز باید خود را برای ارائه خدمات بهتر با شرایط موجود مطابقت دهد.

راه‌حل گوگل برای این مسئله بسیار هوشمندانه و دقیق است. الگوریتم Mobile First Index موجب می‌شود که کاربران به هیچ وجه با سایت‌هایی که برای موبایل بهینه‌سازی نشده‌اند، مواجه نشوند. در کنار این قضیه سرعت رسیدن به نتایج مطلوب در جستجوهای اینترنتی با موبایل افزایش قابل توجهی پیدا کرده است.

در مقام عمل، تا پیش از سال 2018 و رونمایی از این الگوریتم، معیار گوگل برای رتبه‌بندی سایت‌ها بررسی نسخه دسکتاپ آنها بود؛ اما با معرفی الگوریتم Mobile First Index گوگل تصمیم گرفت که اولویت نخست خود برای رتبه‌بندی سایت‌ها را به نسخه موبایلی آنها تغییر دهد. این تغییر سیاست، عملاً در استراتژی‌های طراحی سایت نیز تغییراتی را به وجود آورد.

در گذشته طراحان سایت اصلاً به مسئله طراحی ریسپانسیو سایت برای موبایل اهمیتی قائل نمی‌شدند. رفته‌رفته با گسترش استفاده از موبایل، ابتدا سایت‌ها برای نسخه دسکتاپ طراحی می‌شدند و پس از آن برای موبایل و سایر دستگاه‌های دیجیتال مانند تبلت نیز بهینه‌سازی انجام می‌شد. اما در حال حاضر روند‌ها کاملاً معکوس شده است؛ ابتدا باید طراحی سایت برای نسخه موبایل انجام شود و پس از آن اقدام به بهینه‌سازی آن برای دسکتاپ کرد.

بررسی تأثیر عملکرد الگوریتم Mobile First Index روی سایت‌های مختلف

این الگوریتم در حال حاضر روی تمامی سایت‌هایی که در بستر وب وجود دارند، فعال است. البته تاثیری که روی سایت‌ها می‌گذارد، متفاوت است. این مسئله نیز ناشی از تفاوت‌هایی است که در طراحی سایت‌های مختلف وجود دارد.

به طور کلی این الگوریتم هیچ تأثیری روی سئو و تغییر رتبه‌بندی دو دسته از سایت‌ها ندارد:

1- سایت‌هایی که نسخه موبایل و دسکتاپ آنها هیچ تفاوتی با هم ندارد و به یک صورت طراحی شده‌اند.

2- سایت‌هایی که به صورت ریسپانسیو طراحی می‌شوند. تنها در یک حالت این الگوریتم روی رتبه‌بندی سایت‌های ریسپانسیو مؤثر است؛ آن هم در مواقعی که طبق تنظیمات انجام شده، محتوای به نمایش درآمده در نسخه دسکتاپ و موبایل سایت‌ها یکسان نباشد.

اما در این بین هستند سایت‌هایی که رتبه‌بندی آنها با ایجاد الگوریتم Mobile First Index دستخوش تغییرات می‌شود. این سایت‌ها عبارت‌اند از:

1- سایت‌هایی که نسخه موبایل و دسکتاپ آنها طراحی و نشانی اینترنتی مجزایی دارند. در این‌گونه سایت‌ها معیار گوگل برای رتبه‌بندی سایت، نسخه موبایل است.

2- سایت‌هایی که به صورت داینامیک سروینگ طراحی می‌شوند. در این سایت‌ها علاوه بر طراحی ظاهری، کدهای HTML محتوای سایت‌ها نیز در نسخه موبایل و دسکتاپ متفاوت است. در این موارد نیز معیار گوگل برای رتبه‌بندی، نسخه موبایل سایت است.

چگونه سایت خود را برای الگوریتم Mobile First Index بهینه‌سازی کنیم؟

تا اینجا با نقش الگوریتم Mobile First Index گوگل کاملاً آشنا شدیم. در ادامه لازم است، مجموعه نکاتی که برای بهینه‌سازی سایت برای این الگوریتم باید در نظر گرفته شود را بررسی کنیم.

طراحی ریسپانسیو بهتر است یا جداگانه؟

همان‌طور که مشاهده کردید، گوگل اولویت برای رتبه‌بندی سایت‌ها را مبتنی بر نسخه موبایلی آنها قرار داده است؛ بنابراین حتی اگر دو نسخه مجزا برای سایت طراحی کنید، از منظر الگوریتم Mobile First Index فقط نسخه موبایلی آن بررسی می‌شود؛ لذا بهتر است از ابتدا به طراحی سایت‌های ریسپانسیو فکر کنید.

توجه به سایدبار و فوتر

در بسیاری از سایت‌ها اطلاعات مفید و ارزشمندی در قسمت سایدبار و فوتر قرار می‌گیرد. معمولاً در اغلب نسخه‌های موبایل، این دو قسمت نمایش داده نمی‌شود. اگر حضور این دو قسمت در کمک به ارتقای محتوای شما اثرگذار است، حتماً با نظر گرفتن جایگاه مناسب برای آنها، تدبیری بیندیشید تا در نسخه موبایل نیز به نمایش دربیاید.

توجه به یکسان بودن محتوا در طراحی ریسپانسیو سایت

شاید روزی برسد که گوگل تصمیم بگیرد هر دو نسخه موبایل و دسکتاپ سایت‌ها را به یک چشم نگاه کند؛ بنابراین سعی کنید از ابتدا نسخه‌های مختلف را به‌گونه‌ای طراحی کنید که محتوای یکسانی داشته باشند. در همین راستا یکسان بودن کدهای اسکیما در نسخه موبایل و دسکتاپ اهمیت بسیار بالایی پیدا می‌کند.

توصیه به استفاده از محتوای کشویی

در طراحی سایت خود از المان‌هایی مانند محتوای کشویی یا آکاردئونی بهره بگیرید. این کار موجب می‌شود تا سایت شما برای نمایش محتوای زیاد در یک محدوده کوچک مناسب‌سازی شود. کاربران موبایلی چندان تمایلی به جابه‌جایی زیادی میان صفحات سایت‌ها ندارند. پس چه‌بهتر که از فضای کم برای ارائه محتوای زیاد استفاده شود.

کلام پایانی

الگوریتم‌های جدید گوگل نباید فعالان حوزه وب را به وحشت بیندازد. همه این الگوریتم‌ها در راستای بهبود و تسریع رسیدن کاربران به محتوای مورد انتظارشان طراحی می‌شوند. مهم‌ترین کاری که شما به عنوان یک طراح سایت، وب مستر یا سئو کار باید انجام دهید، شناخت صحیح عملکرد این الگوریتم‌ها است. به عنوان مثال با درک درست از الگوریتم Mobile First Index، قطعاً توجه به نسخه موبایل سایت‌ها باید افزایش پیدا کند. نادیده گرفتن نسخه موبایل یک سایت می‌تواند خسارت بزرگی برای آن به دنبال داشته باشد؛ چرا که آینده جستجوهای اینترنتی با موبایل به طور تنگاتنگی گره خورده است.